Chúng ta phải phân tách tâm thức bên trong ra khỏi các hành vi bên ngoài. Tâm thức bên trong nhận biết rằng tất cả hiện tượng luân hồi và niết bàn đều không tồn tại trên cơ sở tự tánh. Vũ trụ bên ngoài và chúng sinh bên trong đều không tồn tại trên cơ sở tự tánh vì chúng là giả hợp. Nếu chúng ta bám chấp vào chân lý của tất cả những gì khởi sinh bên trong tâm thức như hoan lạc, khổ đau, ý niệm và cảm xúc phiền não thì chúng ta sẽ tạo nghiệp. Nếu chúng ta nhận biết các cảm xúc phiền não và các tư tưởng bât thiện ngay khi chúng khởi sinh thì tuệ giác tỉnh thức đó chính là Phật. Tất cả chư Phật đều hiện hữu trong dòng tâm thức của chúng sinh. Tư tưởng là vọng niệm không tồn tại trên cơ sở tự tánh – chúng đến và đi – nhưng tuệ giác thì luôn thường trụ bất biến.
Do đó, đừng chú ý đến các ý niệm mà hãy nhìn thẳng vào chính tuệ giác nhận biết ra các ý niệm này. Khi tuệ giác đã tăng trưởng ổn định thì những cảm xúc phiền não, hoan lạc và khổ đau sẽ biến mất và tâm thức con trở nên trong sáng vô cùng. Nếu con bám chấp vào ý niệm là thật [ cho rằng chúng có thật] thì tâm thức con sẽ bị che lấp. Vô minh xuất phát từ sự bám chấp vào việc cho rằng ý niệm là thật. Trong lúc nhận thức rằng các pháp không tồn tại trên cơ sở tự tánh và chỉ giống như huyễn mộng, thì trong các hoạt động của mình, con phải hoàn toàn viên thành lọi ích của những người khác và hoàn toàn từ bỏ việc làm hại tất cả những người khác. Hãy sống hài hòa với mọi người, thực hiện các nguyên nhân đưa đến lợi lạc và hạnh phúc cho mọi chúng sinh và cố gắng giúp cho họ hoan hỉ và hạnh phúc.
Đức Garchen Rinpoche
Trích Những lời khai thị từ Bậc tôn quý